Prawnicy to ludzie praktyczni, lubią rozmawiać o rzeczach konkretnych – precyzyjnych definicjach, wskaźnikach efektywności, narzędziach promocji, procedurach rządzących procesem sprzedażowym. Dlatego właśnie, kiedy przystępujemy do wspólnej pracy nad strategią kancelarii, z dużą ostrożnością sygnalizuję jedynie, że pod koniec naszych prac zaczniemy rozmawiać o wartościach firmowych. Szybko przechodzimy do konkretów, a Partnerzy nawet nie spodziewają się, że praca nad wartościami firmowymi będzie jednym z najciekawszych odkryć – “podróżą do wnętrza” ich samych i zespołu, którym kierują.
Kiedy proces formułowania strategii dobiega końca pojawia się pytanie fundamentalne – jak wprowadzić tyle zmian w myśleniu i działaniu, jak znaleźć motywację w sobie i w zespole i nie stracić jej gdy pojawią się konflikty i porażki, które są przecież nieuniknione.
Zadaję wtedy Partnerom pytania: jakie zasady doprowadziły Was w życiu osobistym i zawodowym do miejsca, w którym jesteście? Jaka filozofia działania i realizacja jakich wartości pomogłaby Wam w zbudowaniu jeszcze lepszej organizacji? Jakich postaw oczekujecie od siebie nawzajem i od swoich pracowników? Jakich postaw oczekują od Was pracownicy i Klienci?
W ten sposób zaczyna się dyskusja nad wartościami firmowymi, które w moim głębokim przekonaniu, przyczyniają się do długookresowego rozwoju firmy w co najmniej takim samym stopniu jak sprawny system organizacyjny, procedury, narzędzia pracy i pomysły biznesowe. Brak spójnych wartości, podzielanych przez wszystkich Partnerów i cały zespół prowadzi prędzej czy później do kryzysów, konfliktów, obniżenia bądź braku motywacji. Praca w zespole nie posiadającym spójnych wartości firmowych bywa czasami koszmarem.
Koncepcja formułowania wartości firmowych i zarządzania firmą poprzez wartości (MBV – management by values) jest obecnie jednym z paradygmatów zarządzania. Jej popularność wynika, między innymi, z rosnącej złożoności i zmienności otoczenia firm – świat się zmienia, a to co pozostaje względnie trwałe to właśnie wartości i filozofia działania. Koncepcja MBV zastępuje (może lepiej użyć słowa “uzupełnia”) wcześniejszą, sformułowaną w latach 60-tych XX wieku, koncepcję MBO (zarządzanie przez cele, management by objectives), która z kolei wyparła jeszcze wcześniejszą (lata 20-te) filozofię zarządzania przez instruowanie (MBI – management by instructions). W dużym skrócie – we współczesnym świecie trudno jest osiągnąć sukces przez wydawanie szczegółowych instrukcji postępowania (MBI) ponieważ rzeczywistość i organizacje są zbyt złożone, coraz trudniej również zarządzać poprzez precyzyjne formułowanie celów i pozostawianie swobody osobom odpowiedzialnym za ich osiągnięcie (MBO), bo rzeczywistość jest zbyt zmienna i cele się szybko dezaktualizują. Dlatego właśnie liderzy organizacji coraz większą wagę przywiązują do formułowania wartości firmowych i integrowania zespołu wokół tych wartości.
O popularności wykorzystania wartości firmowych w zarządzaniu świadczą wyniki badań. Jedno z najobszerniejszych z nich, przeprowadzone przez międzynarodową sieć firm doradczych ECCO [Corporate Values Index 2009] w 11 krajach (w tym w Polsce) na grupie ponad 3800 firm wykazało m.in. że:
- prawie 80% największych przedsiębiorstw objętych badaniem wykorzystuje wartości w zarządzaniu,
- w 54% przypadków zestaw wartości firmowych obejmuje 3-5 pozycji,
- w badanej grupie policzono aż 18.551 wartości.
Autorzy badania wyróżnili 8 grup (rodzajów) wartości firmowych – są to: (1) professional values dotyczące cech produktów, jakości oferty (np. praktyczność, serwis, szybkość), (2) combative values dotyczące “miękkich źródeł sukcesu” (np. ambicja, innowacyjność), (3) behavioural values odnoszące się do sposobu działania (np. prostota, zaangażowanie), (4) society values dotyczące stosunku do otoczenia (np. środowisko, społeczna odpowiedzialność), (5) relational values opisujące sposób komunikacji z otoczeniem (np. dostępność, szacunek, partnerstwo), (6) fulfiling values dotyczące stosunku do odczuć i cech pracowników (np. rozwój osobisty, wrażliwość), (7) moral values odnoszące się do zasad moralnych i etycznych (np. etyka, lojalność) i (8) social values to wartości dzielone ze społeczeństwem (np. równość, jakość życia).
Wartości firmowe nie zastąpią dobrej strategii, nie zastąpią formułowania celów i planowania. Jednak to one kształtują postawy i wpływają na codzienne zachowania pracowników w sytuacjach rutynowych i kryzysowych, pomagają spełnić oczekiwania pracowników, klientów, dostawców, partnerów biznesowych, pozwalają kształtować spójny wizerunek firmy, odpowiedzieć na pytanie “czy postępujemy właściwie”, to one stanowią “kod genetyczny”, DNA firmy.
Wartości firmowe są często upubliczniane – dla osób z zewnątrz organizacji znaczą niewiele, czasami utożsamiane są z pustymi obietnicami czy sloganami reklamowymi. Tylko członkowie firmy poważnie traktującej wartości firmowe wiedzą jak ważne są deklaracje wartości. Budują one spójność zespołu, pomagają w komunikacji, rozwiązywaniu konfliktów, stają się dla wielu narzędziem rozwoju osobistego.
Wspólna praca Partnerów i pracowników kancelarii nad formułowaniem wartości firmowych to często jedno z przełomowych wydarzeń w historii firmy. Uczestnicy tego procesu nie tworzą katalogu wartości “z próżni”, ale raczej odkrywają i nazywają to, co tkwi w nich już od dawna lub to czego im brakuje – a czego dotąd nie zwerbalizowali. Często okazuje się, że zespół ma już spójne i żywe – choć nienazwane – wartości, które nie są dziełem przypadku. Partnerzy, pracując zgodnie z wyznawanymi przez siebie zasadami dobierają przecież i kształtują swoich współpracowników w duchu tych właśnie zasad. Często jednak zastaję sytuację, w której członkowie zespołu nie wyznają wspólnych wartości i nie zdają sobie sprawy, że to jest właśnie źródłem konfliktów, niepowodzeń, toksycznej atmosfery i poczucia zniechęcenia. Stworzenie katalogu wartości staje się wówczas rodzajem kontraktu, który umożliwia dalszą współpracę.
Wybrałem dla Państwa kilka inspirujących wartości firmowych uznanych firm z naszej branży – doradztwa B2B:
- (McKinsey): Interes klienta przedkładamy ponad nasz (Put the client’s interest ahead of our own). Oznacza to, że dostarczamy większą wartość niż wartość oczekiwana. Nie znaczy to jednak że robimy wszystko o co prosi klient.
- (PwC) Praca zespołowa – wierzymy, że najlepsze rozwiązania powstają jako wynik pracy zespołowej. Budujemy dobre, długoterminowe relacje z klientami i we własnym gronie, umiemy docenić odmienny punkt widzenia oraz potrafimy się skutecznie komunikować. Dzielimy się wiedzą, zdobytym doświadczeniem oraz posiadanymi zasobami.
- (Accenture) Szacunek dla indywidualności. Wysoko cenimy różnorodność, zapewniamy twórcze i szeroko dostępne środowisko, traktujemy innych tak, jak sami chcielibyśmy być traktowani.
Formułowanie i wdrażanie wartości firmowych to proces złożony i długotrwały. Zacząć mogą Państwo już dziś, zadając sobie kilka pytań dotyczących Waszej kancelarii:
Jakie są wartości firmowe, które funkcjonują w naszej Kancelarii?
Jakie wartości powinny zostać wprowadzone aby kancelaria funkcjonowała lepiej?
Realizacja jakich wartości firmowych zostałaby dostrzeżona i doceniona przez pracowników i Klientów?
Wyniki badań ECCO [Corporate Values Index 2009] omówiłem wykorzystując raport polskiego partnera On Board PR.
Dodaj komentarz